KBB EFEMERASI (12) atatürk'ün kulak hastalığı

İstanbul'da yayınlanan İleri Gazetesi'nin 1 Nisan 1919 tarih ve 411 sayılı nüshasında, Atatürk'ün 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıkmadan yaklaşık 1.5 ay kadar önce kulağından rahatsızlandığı ve bir kulak ameliyatı geçirdiği haberi çıkmıştır. Ekte bu haberin yazısını ve tercümesini göreceksiniz:

“Bir haftadan beri hasta olduğu haber alınan mülga Yıldırım Orduları Kumandanı

Fahriyaver-i Hazreti Şehriyari Mustafa Kemâl Paşa’nın iki gün evvel kulağına icra edilen ameliyatın muvaffakiyetle neticelendiği haber alınmıştır. Mustafa Kemâl Paşa’nın on, 
on beş güne kadar tamamen iade-i afiyet eyleyeceği etibbası tarafından beyan edilmiştir”

(haberi ileten ve tercümesini yapan sayın Baki Sarısakal'a içten teşekkürlerimi sunuyorum)

.

KBB EFEMERASI (11) dr. şefik paşa ilanı

Şefik Paşa, 1858 yılında Niğde'nin Arapsun kazasında doğdu. Babası Genel Cerrah Doktor Şakir Efendiydi. Şefik Paşa, İstanbul'a gelince Galatasay'da kurulmuş olan Tıbbiyeyi Şahane Tıp okuluna girdi ve altı yıl Fransızca tıp eğitimi gördü.  Hocası Dr. Civani Ananyan Bey'in öğrencisi olarak Paris'e ihtisasa giden Şefik Paşa, 1890 yılında yurda döndü. Osmanlı döneminin ilk bağımsız Kulak Burun Boğaz Kliniğini kurdu ve kliniğin başına atandı. Dr. Şefik Paşa öğrencilerine dersleri Fransızca olarak anlatırdı. Asistanları Dr. İhya Salih Bey, Dr. Sani Yaver Beydi. Daha sonra Profesör olan Dr. Ekrem Behçet Bey de  Dr. Şefik Paşa'nın öğrencilerindendi. Dr. Şefik Paşa Osmanlı padişahı II. Abdülhamit Han'ın serkilari Osman Beyin kızı Server hanımla evlendi. Bu evlilikten iki kızı ve bir oğlu dünyaya geldi. Prof. Dr. Şefik Paşa I. Ferik (tuğgeneral) rütbesinde iken 1915 yılında diyabetten 57 yaşında İstanbul'da vefat etmiştir. Oğlu Celal Şefik birinci Dünya Harbinde kaybolmuş ve bulunamamıştır. Ekte, Şefik Paşa'nın Sabah Gazetesinin 23 Haziran 1306 (5 Temmuz 1890) tarih ve 307 sayılı nüshasında yayınlanan ilanını ve tercümesini göreceksiniz:

DOKTOR ŞEFİK BEY

Herkesin malumu olduğu üzere Boğaz, Burun ve Kulak hastalıkları tedavi hususunda kesb-i iştihar etmiş olan Mektebi Tıbbıye-i Şahane'de emarızı mezkure muallimi hazık etibbadan (Uzman Doktor) Doktor Şefik Bey eczane-i acizanemde bulunduğu gibi,  bu defa Paris’te ameliyat-ı cerrahiye ve emarızı nisa ve mesane ve bel soğukluğu ve frengi hastalıklarını tahsil eyleyip avdet etmiş olan mektebi mezkûr ameliyat-ı cerrahiye muallim muavini Cemal Hüsnü Bey, Ayasofya’da Büyük Hamam itsalinde eczanei acizanemde Perşembe, Cumartesi ve Pazar günleri müracaat edecek olan hastaganı muayene ve tedavi eyleyeceğini ilan eylerim. 

(İlanı ileten ve tercümesini yapan sayın Baki Sarısakal'a ve 

Şefik Paşa'nın fotoğraf ve özgeçmişini bana ileten Şefik Paşa'nın torunu 

sayın Yurdanur Kabaklıoğlu'na içten teşekkürlerimi sunuyorum)
Şefik Paşa'nın bu fotoğrafı ilk kez yayınlanmaktadır.

.

KBB EFEMERASI (10) dr. haydar ibrahimin hobileri

Dr. Haydar İbrahim Aydar'ın ressam Albert Mille tarafından yapılan

38X55 yağlı boya portresi

Dr. Haydar İbrahim Aydar, nüfusta İstanbul Üsküdar, Selimiye Hamam sok., hane 4, cilt 7, sahife 159'da kayıtlı olup, 1881 doğumludur. Babası İbrahim Rüştü Bey, annesi 1941 tarihinde ölen Refika Hanımdır. Belkız adında kendinden evvel ölen bir kız kardeşi vardı. Çocuğu yoktur. 27 Nisan 1954 tarihinde “Hükümet caddesi  No. 25  Kartal, İstanbul”  olan son ikametgâhında, kalp krizi neticesi vefat etmiştir. Mezarı, Yakacık mezarlığındadır.

Kendisi Askeri kökenli bir doktor olup, Üsküdar, Selimiye, Hamam sok. No 4'te ikamet ederdi ve “Selimiyeli Haydar ” lâkabı ile tanınırdı. Uzun süre bu ikametgâhını kullanmış olan Haydar Bey, bu esnada Haydarpaşa Numune Hastanesinde K.B.B servisi şefliği ve son zamanlarında da Hastane Başhekim Muavinliği yapmıştır. Bir ara Kuruçeşme eski kömür depolarına yakın, yine kendi evi olan, bir sahil evinde (Kuruçeşme caddesi, Kayık iskelesi 77)de oturmuş, daha sonra tekrar Selimiye’deki evine geçmiştir. Kendisinin şahsi muayenehanesi Beyoğlu Tünelde, Narmanlı Han No.1'de idi (K.B.B Cemiyetinin kuruluş çalışmaları da burada başlamıştır). Zamanının isim yapmış iyi Doktorlarından olduğu malûm olup, hastası olan kişilerden biri de Osmanlı Sarayına, 2. Abdülmecit  tarafından Fransa’dan getirtilen oymacılığı ile meşhur, İstanbul doğumlu ressam “Albert Mille” dir. Tedavisinden memnun kalan Mille ile aralarında bir dostluk oluşur ve ressam Mille, Haydar Bey’e kendisinin resim sanatına olan ilgisinden dolayı ona bir yağlı boya portresini ve birkaç tablo ile birlikte oyma bir koltuk takımını, Sarayda yaparak hediye eder. Bunlar 1989 Yılının Nisan ayında Altınyıldız Şirketler grubu tarafından açılan “Albert Mille” sergisinde sergilenmiş idi. Yağlı boya portesi bendedir. Hatta resme merakının olduğunu şöyle  öğrenmiş bulunuyorum. Kendisinden verasetsen intikal eden tabloların onarımını yapan Pof.  Fethi Kayaalp’in Atölyesine gelen Heykeltıraş Prof. Zühtü Müridoğlu,  Prof. Kayaalp’e  “Haydar Bey’i tanıdığını ve hep, Akademinin, zamanındaki son sınıf talebelerinin, onlara maddi yardım olması gayesi ile Dr. Haydar Bey’in tablolarını satın aldığını” söylemiştir. Yaklaşık koleksiyonundaki 40 kadar tablo tanınmış ressamlara aitti. (Bunların isim ve bir kısmının fotoğraflarını, elimde olmamasına rağmen, ekte ikisinin fotoğrafını göreceksiniz) Koleksiyonunun diğer sanatçıları, kayıtlarıma göre Feyhaman Duran (Nü), Hikmet Onat, Sami Yetik, Saim Özeren’in (Boğaz ve Balıkçı), Cevat Dereli, Hasan Rıza (atlar), Şeref Akdik (Çınarlı Mezar), İbrahim Çallı (Adada Şemsiyeli Hanımlar) gibi birçok sanatçılar vardı. Dr. Haydar İbrahim Aydar, Haydarpaşa Numune Hastanesindeki görevi sırasında yurt dışı kongrelere katıldığı hususu bana eşi tarafından da aktarılmıştır.  Mizaç olarak kendisi çok titiz bir insan olup, gömleklerini dışarıda kolalattıran, iç çamaşırına özel itina gösteren bir kişi idi. Eniştem Haydar Bey’in resim dışındaki hobilerine gelince, bir ara balığa merak sarmış, bir ara kuş beslemiş, bir ara da yazlık gibi kullandığı Yakacık’taki evinin bahçesinde kümes hayvanları ile uğraşmıştır.  Ayrıca, size gönderdiğim mektupta bahsetmeyi unuttuğum bir konuyu da aktarmak isterim: Eniştem, “AYDAR” soyadını almadan evvel Uzmanlık tasdiknamesinde görüldüğü gibi “ALİ HAYDAR İBRAHİM” ismi ile geçiyor. Kendisi Üsküdar nüfusuna kayıtlı olup, Hamam sokakta oturur iken yine bu sokağı kesen Harem,  İskele caddesi üzerinde “Ali Haydar Bey” ismi ile tanınan başka bir zat olması nedeni ile isim karışıklığı söz konusu olurmuş. “Selimiyeli Haydar” lâkaplı olmasına rağmen, bu karışıklığı ortadan kaldırmak için tahminim o ki soyadı kanunu ile birlikte tasdiknamedeki isminin başında olan “ALİ” adını kaldırıp, “AYDAR” soyadını almış ve böylece isim “HAYDAR İBRAHİM AYDAR” olmuştur. Malum baba ismi de “İBRAHİM” idi. Tasdiknamede soyadı o zaman olmadığı için baba ismi ilave olmuş. Saygılarımla, Özcan Bengü

 Hoca Ali Rıza tablosu

Hüseyin Avni Lifij tablosu

Dr. Haydar İbrahim Aydar balık avlarken

(NOT: bu bilgileri ve eklerini bana aktaran Dr. Haydar İbrahim Aydar'ın

yakın akrabası sayın Özcan Bengü'ye içten teşekkürlerimi sunuyorum)

.

KBB EFEMERASI (9) dr. haydar ibrahim aydar'ın notu

Dr. Haydar İbrahim Aydar, 1880 senesinde İstanbul’da doğmuştur. Askeri Tıbbiye’den 1903 yılında diplomasını almış ve Gülhane’de Wieting ve Ziya Nuri Paşalar maiyetlerinde Umumi Cerrahi ve Kulak-Boğaz-Burun Servislerinde Muavin olarak beş sene çalıştıktan sonra Tıp Fakültesi’nin Haydarpaşa’ya naklinde imtihanla Kulak-Boğaz-Burun Kliniği Şefliğine tayin edilmiştir.

Balkan Harbinde Sefiçe ve Selanik taraflarında hizmet görmüş oradan Hadımköyü Hastanesine gönderilmiş ve sonra Fakülte’deki vazifesine geri dönmüştür. Harp sona erince Fakültedeki vazifesinden istifa suretiyle ayrılan Dr. Haydar İbrahim,  Şişli Çocuk Hastanesi  Kulak-Boğaz-Burun Mütehassıslığına verilmiş ve uzun zaman orada Servis Şefi olarak çalışmıştır. Umumi Harpte Askerlik vazifesini Haydarpaşa Askeri Hastanesinde yapmış, ayni zamanda ilaveten Guraba Hastanesi’nde vazife almıştır. Bir müddet sonra Haydarpaşa Numune Hastanesine tayin edilmiş olan Dr. Haydar İbrahim, iki seneden fazla bir müddet Hastanenin Kulak-Boğaz-Burun Servisini idare etmiş ve bir müddet sonra istifa ederek bu vazifeden ayrılmıştır. Aşağıda, Dr. Haydar İbrahim Aydar'ın 22 Ekim 1934 tarihinde kendisinden Özgeçmişini isteyen Dr. Süheyl Ünver'e kendi el yazısı ile yazarak ilettiği notu ve tercümesini bulacaksınız:

Doktor Muhterem Süheyl Beyefendi

Azizim,

Arzû-yı âlîleri üzerin dört resimle şimdilik elimde bulunan kitab ve broşürlerden takdîm ediyorum. Hayât-ı tabâbetim ve vazîfelerimi muntazam ve doğru yazmak için vaktim olamadı. Münâsib bir zamanda onu da ayrıca yazacağım.

319 senesinde tabib diploması aldım ve 1880 senesi 30 Teşrîn-i sânîsinde doğmuşum. Sonrasını yazub gönderirim.

Selam ve hürmetlerim.

İmza     

22.10.934   

.

KBB EFEMERASI (8) türkiye sağır dilsiz dernekleri milli federasyonu yardım makbuzu

Türkiye İşitme Engelliler Milli Federasyonu, işitme engelli insanların sosyal, ekonomik ve politik yaşamın her alanında yaşam standardını yükseltmek, duyan ve işitme engelli insanlar arasında eşitliği, adaleti teşvik etmek, işitme engellilerin bağımsızlığını sağlamak ve Türkiye’de yaşayan işitme engellilere karşı ayrımcılıkla savaşmak için 1960 yılında İstanbul'da kurulmuştur. Halen İstanbul, Fatih'te çalışmalarını devam ettirmekte olan Federasyonun 1964 yılına ait 100 kuruşluk yardım makbuzu aşağıda görülmektedir:

.

KBB EFEMERASI (7) dr. teofilaktos reçetesi

1910'lu yıllarda Trabzon'da Göz, Kulak, Boğaz, Burun Mütehassısı olarak çalışan
Dr. Teofilaktos'un, 3.9.1911 tarinde Trabzon'da Mehmet Ali isimli hastasına yazdığı
bir gözlük reçetesi Dr. Mustafa Çulfaz'ın dedesine ait evraklar arasında bulunmuştur. Reçetenin orijinali KBB Uzmanı arkadaşımız Dr. Çulfaz'da bulunmaktadır. 
Dr. Teofilaktos'un gözlük reçetesi ve bu reçetenin başlıklarının tercümesi ektedir.

(Belgeyi ileten ve tercümesini yapan meslektaşım Dr. Çulfaz'a içten teşekkürlerimle)

Reçete başlıkları:

(sağda Arap alfabesi ile yazılı başlık)
Doktor Teofilaktos
Göz Burun Kulak ve Boğaz Mütehassısı
ve Paris Tıp Fakültesi Göz Hastahanesi muavinlerinden
Fransa Emrâz-ı Ayniye Cemiyeti azasından

(solda Yunan alfabesi ile yazılı başlık)
T. K. Teofilaktos
Oftalmolog – Otorinolaringolog
Eski Paris Göz Kliniği asistanlarından
Fransız Göz Doktorları Birliği üyelerinden

.

KBB EFEMERASI (6) dr. teofilaktos tanıtımı

1910'lu yıllarda Trabzon'da çalışan  Göz, Burun, Kulak, Boğaz hastalıkları mütehassısı Dr. Teofilaktos'a  ait ve Trabzon'da neşredilen "Tarık" Gazetesi'nin  7 Temmuz 1327 (20 Temmuz 1911) tarihli 68. sayısında çıkan bir tanıtım ilânını ve bu ilanın Türkçe tercümesini yayınlıyorum.

Tarık Gazetesi, Trabzon
20 Temmuz 1911

Tarık Gazetesinde Dr. Teofilaktos ile ilgili tanıtım

TÂRIK - 68 numro - 7 Temmuz 1327 pencşenbih

________________________________________

Doktor Teofilaktos

Göz, burun, kulak, boğaz hastalıkları mütehassısı. Sabık Fransa dârülfünûn-i tıbbîsi emrâz-ı ayniyye şûbesi muâvini, Fransa emrâz-ı ayniyye cemiyeti â’zâsından.

Her gün alaturka saat 5-7 ve öğleden sonra 8-11’e kadar hasta kabul eder. 

________________________________________

Bu kere Taksim’de Ayafiliboi caddesinde Fransız konsolatosu ittisâlinde müceddeden tesis ve fünûn-ı tıbbiyenin en son terakkiyâtına tevfikan muhtelif âlât ve edevât ile ikmâl etdiği tedâvihânesinde Avrupa meşâhîr-i muallimîn usullerine tevfikan â’zâ-i mezkûreye müteallik her nevi hastalıkları muayene ve tedavi eyler ve lazım gelecek bilcümle ameliyat-ı cerrahiyeyi icrâ eyler.

Berây-i tevsi’-i malûmât ve iktisâb-ı ihtisâsı zımnında üç sene müddetle Paris’de muallimîn-i meşhûrun maiyetinde göz, kulak, burun ve boğaz hastalıklarıyla iştigâl etmiş ve emrâz-ı ayniyye meşâhir-i muallimînden “De la Yerveson” muavinliğinde ve kezâ boğaz ve burun ve kulak hastalıklarının mütehassıs-ı hâzıkeden muallim (Fanks)un maiyetinde bulunmuşdur.

Bu kere şehrimizde dahi sırf bir hidmet etmek maksad-ı mukaddesesiyle öteden beri mefkûd olan ve Avrupa’daki emsaline müşâbih olmak üzere bir tedavihâne güşâd ederek bu hususda sarf olunan mesâi muhterem ahalimizin mazhar-ı takdiri olacağını katiyen ümid ile arz-ı ihtirâm eyler.

...................

________________________________________

TÂRIK – 68. Sayı – 20 Temmuz 1911 perşembe

________________________________________

Doktor Teofilaktos

Göz, burun, kulak, boğaz hastalıkları uzmanı. Eski Fransa Tıp Fakültesi Göz hastalıkları dalı asistanı, Fransa göz hastalıkları derneği üyelerinden.

Her gün alaturka saat 5-7 ve öğleden sonra 7-11’e kadar hasta kabul eder.

________________________________________

Bu kere Taksim’de Ayafiliboi caddesinde Fransız Konsolosluğu bitişiğinde yeni kurduğu ve tıp biliminin en son gelişmelerine uygun olarak çeşitli alet ve edevat ile tamamladığı muayenehanesinde ünlü Avrupa profesörlerinin yöntemlerine uygun olarak söz edilen organların her çeşit hastalıklarını muayene ve tedavi eder ve gereken bütün cerrahi işlemleri yapar.

Bilgisini arttırmak ve uzmanlığını almak amacıyla üç yıl süreyle Paris’te ünlü profesörlerin yanında göz, kulak, burun ve boğaz hastalıklarıyla ilgilenmiş ve göz hastalıklarının ünlü profesörlerinden de la Yerveson(un) asistanlığında ve keza boğaz ve burun ve kulak hastalıklarının usta uzmanlarından Profesör Fanks’ın yanında bulunmuştur. 

Bu kere şehrimizde de sırf bir hizmet etmek kutsal amacıyla öteden beri bulunmayan ve Avrupa’daki örneklerine benzer olmak üzere bir muayenehane açarak bu konuda harcanan emek sayın halkımızın beğenisini kazanacağını kesinlikle ümit ile saygılarını sunar. 

................

(NOT: bu belgeyi ileten ve tercüme eden
meslektaşım Dr. Mustafa Çulfaz'a içten teşekkürlerimle)

.