KBB EFEMERASI (54) otopsi sahnesi

Prof.Dr. M.Safa Karatay, 1911 ( 1327 ) tarihinde Konya Kadınhanı’nda doğdu. İlk ve orta öğrenimini, babasının memuriyeti nedeniyle Anadolu’nun değişik yerlerinde yaptıktan sonra  son olarak Kuleli Askeri Lisesinden mezun oldu. Askeri Tıbbiyeyi 1938 yılında bitirdi. Kıt’a hizmetinden sonra Ankara Gülhane Asker Hastanesi'nde KBB ihtisasına başladı. Burada, düşen bir uçağın pilotuna yaptığı başarılı plastik ameliyatların, devrin Cumhurbaşkanı İsmet İnönü’nün dikkatini çekmesi üzerine ihtisas üstü çalışmalarda bulunmak üzere ABD’ye gönderildi. New York Columbia Üniversitesi Presbitarian Hastanesinde çalışmalarını tamamladıktan sonra yurda dönerek Kasımpaşa Asker Hastanesi’ndeki görevine başladı.

Ellili yılların ortasında, dışardan sınavlara girerek Doçentlik ünvanını aldı ve o zamanki İ.Ü Rektörü Ord.Prof.Dr.Kazım İsmail Gürkan’ın çabaları ile İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi'ne intisap etti. 1961 yılında Profesör ünvanını aldı ve KBB Kürsü Başkan oldu

1968-1970 ve 1970-1972 yılları arasında iki dönem İstanbul Tıp Fakültesi Dekanlığı yaptı.

1979 yılına kadar sürdürdüğü Kürsü Başkanlığı ve Öğretim Üyeliği görevinden aynı yıl emekliliğini isteyerek ayrıldı. Prof. Dr. Sefa Karatay 30 Temmuz 2008 tarihinde vefat etti.

Aşağıda onun hiç bilinmeyen ve 1938 yılında, Ankara GATA'da KBB Asistanı iken yaptığı "OTOPSİ SAHNESİ" başlıklı bir tablosunu görüyoruz. Bu tablo, İstanbul Üniversitesi Tıp Tarihi Bölümü'nün Müzesinde bulunmaktadır.

.

KBB EFEMERASI (53) kulak iltihabı

1908 tarihli Hıfz-üs-sıhha Dergisinde yayınlanmış aslında İnfluenza Enfeksiyonlarını

anlatan bir yazı dizisinin Kulak İltihabına yol açtığını anlatan bir bölümü.

Hıfz-üs-sıhha Dergisi, İzmir'de yayınlanan bir Tıp dergisi. 

Önemi ise İstanbul dışında yayınlanan ilk Türkçe Tıp Dergisi olması.

1908 yılında yayın hayatına başlıyor. 

Yukarıda orijinal örneğini gördüğünüz makale, 

derginin 7 Eylül 1324 (20 Eylül 1908) tarihli 19. sayısından alındı.

Osmanlıca metni ve Türkçe çevrimi aşağıdadır:

Kulak İltihabı  (Osmanlıcası)

Şâyân-ı kayd ü iş’âr olan bu kulak ufûneti enfluenzanın mühim ihtilâtlarından biridir; buna mübtelâ olan hastalarda hafif, şiddetli kulak ağrılarıyla beraber oldukca uzun sürer cerahatli akıntılar görülür.

Bu ağrılar kulak zarının delinüb kulağın iç ve ortasında bulunan cerahatin hârice akmasıyla kesilür.

Bazı defa da kulak kemiğinin içinde bulunan küçük yuvalarda bu enfluenza bir takım fenalıklar hâsıl etdiği ve mürûr-ı zamanla bu fenalıklar vahîm ârazlara bâis olduğu içün vakit geçirimeksizin ameliyat yapılub def’-i mazarrat edilir.

Enfluenza iltihâb-ı mesâne, iltihâb-ı mecrâ-yı bevl, iltihâb-ı mehbil ve daha sâire gibi birçok iltihâblarla da ihtilât eder.

Enfluenza hastalığın devam etdiği esnada vücuda kırmızı püskürmeler, dane şeklinde indifâlaât, kan çıbanı tarzında çıbanlar ekseriyetle görülür.

Bazı seneler enfluenzanın istilâsında vücudun bir tarafından kan çıkmak gibi alâmetler de müşâhede edilir. Mesalâ: Enfluenzanın yukarıda tarif etdiğimiz alâimine kan tebevvül etmek, rahimden kan gelmek, burun kanamak gibi alâmetler de karışır.

                                                                                                                                           Mâb’adı var

..........

Kulak İltihabı (Türkçesi)

Kayda ve bildirilmeye değer olan bu kulak iltihabı influenzanın önemli hastalıklarından biridir; buna tutulan olan hastalarda hafif, şiddetli kulak ağrılarıyla beraber oldukça uzun sürer cerahatli akıntılar görülür.

Bu ağrılar kulak zarının delinip kulağın iç ve ortasında bulunan cerahatin dışarıya akmasıyla kesilir.

Bazı defa da kulak kemiğinin içinde bulunan küçük yuvalarda bu influenza bir takım fenalıklar oluşturduğu ve zaman geçtikçe bu fenalıklar korkutucu bozukluklara neden olduğu için vakit geçirmeksizin ameliyat yapılıp hastalık uzaklaştırılır.

İnfluenza mesane iltihabı, idrar yolları iltihabı, rahim iltihabı ve daha sâire gibi birçok iltihaplarla da karşımıza çıkar.

İnfluenza hastalığın devam ettiği sırada vücuda kırmızı püskürmeler, tane şeklinde döküntüler, kan çıbanı tarzında çıbanlar çoğunlukla görülür.

Bazı seneler influenzanın salgınında vücudun bir tarafından kan çıkmak gibi belirtiler de görülür. Örneğin: İnfluenzanın yukarıda tarif ettiğimiz belirtilerine kan işemek, rahimden kan gelmek, burun kanamak gibi belirtiler de karışır.

                                                                                                                                             Devamı var

 (NOT: Orijinal makaleyi ileten ve tercümesini yapan 

değerli meslektaşım Dr. Mustafa Çulfaz'a içten teşekkür ederim) 

.

  

  

   

KBB EFEMERASI (52) ziya nuri paşa'ya bir ithaf notu

Dr. Ziya Nuri Birgi,  5 Ağustos 1872 de İstanbul’da doğdu. İlk ve Orta Öğrenimini İstanbul’da tamamladıktan sonra, Mekteb-i Tıbbiye-i Askeriye’ye  kaydoldu ve 11 Şubat 1888 de Askeri Tıbbiye’den Tıp Doktoru Diploması’nı aldı.  6 ay  Haydarpaşa Hastanesinde Tabip Muavinliği yaptıktan sonra,  1890 yılında Müsabaka Sınavı ile  Emraz-ı Umumiye (İç Hastalıkları)  Ders Muavinliğine tayin edilir.  1892’de İstanbul Kolera Salgını sırasında Fatih Bölgesinden sorumlu Kolera Mücadele Hekimliği yapar. 1894 yılında Mekteb-i Tıbbiye Muallimler Meclisi’nin (Profesörler Kurulu) seçme sınavı ile  Berlin’e gönderilir. Burada, Kaiser  Wilhelm Akademisi’nde ilk sınıftan başlayarak Tıp Fakültesini yeniden okur ve 15 Mart 1898’de bu Akademi’den yeniden Tıp Doktoru Diplomasını alır.

Hemen sonrasında, Kulak ve Boğaz Kliniğine Asistan kabul edilerek, bir yıl Charité Hastanesi Kulak Kliniğinde Prof. Trautmann ile ve bir yıl da Kulak-Boğaz Kliniğinde  Prof. Fraenkel  yanında Asistanlık yaparak  KBB  Uzmanı olur. Bu eğitimi sırasında Hartmann ve  Babinski Poliklinikleri’ne devam eder. Bir ay süreyle Paris’e giderek  Lermoyez  ve Castexin  Servislerinde  gözlemlerde bulunur. Asistanlığının bitiminde Leipzig ve Halle’ye giderek bilgi ve görgüsünü arttırır. Viyana’da Urbantisch ve Chiari Klinikleri’nde  incelemelerde bulunur.

1900 yılı Şubat ayında İstanbul’a dönerek Gülhane Hastanesi’nde Üzniye, Enfiye ve Hançereviye  (KBB)  tedrisine (öğretimine)  tayin edilir ve  bu Servisi yeniden kurar.  1902 yılında ilave-i memuriyetle (ek görevle)  Şişli Etfal Hastanesi’ne tayin edilir. 1908’de  Meşrutiyet’in  ilanında,  Mekteb-i  Tıbbiyelerin  tevhidiyle  (Sivil  ve  Askeri  Mekteplerin  birleştirilmesiyle)  oluşturulan  Tıp  Fakültesi’nde  Seririyat-ı  Üzniye  ve  Hançereviye  Muallimliği’ne  (Profesörlük)  intihab  edilir  (seçilir).  Haydarpaşa’daki  Kliniği  yeniden  düzenler.    1910  Balkan  Harbinin  ilanı  ile  Selanik  mıntıkasına  Ordu  Sıhhiye  Müşaviri  ve  Merkez  Hastanesi  Mütehassıslığı  ile  vazife yapar.  Eylül  ayında,  Fakülte’ye  yeniden  tayin  edilir. 1912  Harb-i  umumi  Seferberliği’nde  (I.  Dünya  Savaşı),  İhtiyat  Asker  Hastanesi  ilan  edilen  Tıp  Fakültesi  Hastanesi’ne  Sertabip  (Başhekim)  olarak tayin  edilir ve  Çanakkale  Savaşının  sonuna  kadar  bu  görevde  kalır.  1913 Temmuz’unda  İzmir  Fırkası  Askere  alma  ve Sıhhiye  İşlemlerini  tefdişle  memur  Heyet  Reisi  olarak  gönderilir  ve  bu  vazifesinin  sonunda  tekrar  Fakülte  Başhekimliği ile  görevlendirilir. 1918  yılında  I.  Dünya  Savaşı  sonrasında  Askerlikten  Livalık  (Tuğgeneral)  rütbesiyle  emekliye  ayrılır.  1919 senesi  Kasım ayında   Fakülte  Riyasetine  (Dekanlık)  seçilir,  bu  görevi  1,5  yıl  sürer.İstiklal  Savaşı  sırasında  Fakültede  öğretimine  devam  eder. 1933  yılında Atatürk’ün  Üniversite  Reformu  sırasında  Fakültedeki  kadrosuna  son  verilir.  1 yıl  sonra  fahri  olarak yeniden  Kürsü’ye  davet  edilir. 1933  Emekli  olduktan  sonra  seçimlere  katılır  ve Cumhuriyet  Halk  Fırkası’ndan  (CHP)  Kocaeli  Milletvekili seçilir.  7 Kasım  1936  da  Ankara’da,  kısa süren bir  Zatürrie hastalığı  sonunda  vefat  eder.

Aşağıda, Ziya Nuri Paşa'ya sunulan bir kitabın ithaf notunun Osmanlıcası 

ve günümüz Türkçesiyle anlamını göreceksiniz:

Tıb Fakültesi kulak, boğaz, burun serîriyâtı müderrisi pek muhterem ve kıymetdâr 

Ziya Nuri Paşa’ya ebedî ve bîpâyân şükranlarımızın nâçîz bir hâtırâsı olmak üzere ithâf olundu.
................

(Tıp fakültesi kulak, boğaz, burun klinikleri profesörü sayın ve çok değerli
Ziya Nuri Paşa’ya sonsuz şükranlarımızın küçük bir anısı olmak üzere sunuldu.) 

.

KBB EFEMERASI (51) nurettin sözen'den yeni yıl kartı

Nurettin Sözen, 1937 yılında Sivas'ın Gürün ilçesinde doğdu. Lise eğitimini İstanbul Erkek Lisesinde tamamlayan Nurettin Sözen İstanbul Üniversitesinde 1964 yılında Doktor oldu. Ayni yıl Cerrahpaşa Tıp Fakültesinde KBB Asistanlığına başlayıp 1967’de Uzman, 1973'de Doçent, 1978'de Profesör oldu. Akademik yaşamında Dekan Yardımcılığı, Dekanlık ve Rektör Yardımcılığı görevlerinde bulundu. 1954 yılından beri siyasal yaşamın içerisinde bulunan Dr. Sözen, 1989 yerel seçimlerinde Sosyal Demokrat Halkçı Parti'sinden İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığına seçildi. Beş yıl süreyle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yapan Dr. Nurettin Sözen 2002 yılında CHP’den Sivas Milletvekil seçildi ve bir dönem TBMM’de  görev yaptı.

Aşağıda onun İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı yaptığı dönemde

gönderdiği bir Yeni Yıl kutlama mesajını görüyoruz:

.

KBB EFEMERASI (50) akay metodu ile laryngectomie

Dr. Ali Sevil Akay 1907 yılında doğdu.  1928-1934 yılları arasında İstanbul Askeri Tıbbiye’sinde okudu. 12 Temmuz 1940 yılında Dr. Ziya Nuri Birgi yanında KBB İhtisasını aldı. 1934 yılı sonlarında medresenin adı Üniversite olarak değişmiş, Almanya ve Avusturya’dan profesörler gelmişti. Avusturya’dan o zamanki tıp literatüründe sık sık adı geçen Erick Ruttin KBB Profesörü olarak gelmişti. Sevil beyin anlattığına göre gırtlak kanserli bir hastayı sekiz buçuk saat ameliyat eden Profesörün yaptığı ameliyatı esaslı değişikliklerle bir buçuk saate indiren Sevil Akay buluşunu “Akay metodu ile Laryngectomie” adıyla Almanya’da yayınlattı. Profesör Ruttin, 1935’te Türkiye’den ayrılır yerine Almanya’dan Karl Hellman gelir. 1926 yılında Afganistan kralı Şah Amanullah Han, Atatürk’ü ziyarete geldiğinde söz arasında Afganistan’da Doktor yetiştirecek bir Tıp Fakültesinin Türk Üniversitesince kurulmasına vasıta olması ricasında bulunur. Daha sonra kurulan Tıp Fakültesi’ne gitmek üzere Sevil Akay Hükümet değişimi sonucu öldürülen Amanullah’ın yerini alan Şah Zahir’in gönderdiği Afgan Krallığına ait bir otobüsle Afganistan’a ulaşır. Kral Zahir sinüzit şüpheli kız kardeşinin muayenesi için Sevil Akay’ı Sarayına çağırır. Muayene sonrası ameliyat gerektiğini söyleyince Şah "Hemşirem önce Hindistan’da, iyileşmeyince de Londra’da Profesörler tarafından ameliyat edildi"  der. Sevil Akay: "Her ne olmuşsa olmuş, tekrar ameliyat gerekli" der. Ameliyatı yapar, hastanın tamamen iyileşmesiyle pahası ölçülemeyen hediyelerle Kral kendisine teşekkür eder. 1945 yılına kadar orada görevine devam eden Akay, sağlığının bozulması üzerine 1945 ilkbaharında yurda geri dönmek üzere Kabil’den ayrılır. Ancak henüz Almanlar ve onlara yardımcı olan Japonlarla savaş sürdüğünden altı ay Hindistan’da mahsur kalırlar. Sevil Bey Hindistan’da mahsur kaldığı devreyi de iyi değerlendirmiştir. Tikari Mihracesinin eşini Larygitisten kurtarır. Yurda döndükten sonra İstanbul’da bir süre Darülacezede çalışır. Beyoğlu Eğitim Hastanesi’ne KBB Klinik Şefliğine tayini çıkar. 1952-1974 yılları arasında bu hastanede görev yapar. Sonrasında Amerikan Hastanesinde KBB Uzmanı olarak çalışan Dr. Ali Sevil Akay, 13 Ağustos 2003 tarihinde İstanbul'da vefat eder.

Aşağıda onun 1951 yılında Almanya’da yayınlanan Zeitschrift für Laryngologie-Rhinologie-Otologie Dergisindeki “Larinks Kanserinde Larenjektomi Uygulaması” başlıklı makalesinin Almanca metnini ve Türkçe çevirisini okuyacaksınız :

Larinks Kanserinde Larenjektomi Uygulaması

Dr.Sevil Akay, İstanbul

   1941 den beri oldukça basitleştirilmiş bir larenjektomi tekniği uygulamaktayım. Bugüne kadar yaşları 38 ile 72 arasında olan 27 hasta, bu tekniğimizle ameliyat edildi. Sadece yaşları çok ileri ve hastalığın çok ilerlemiş olduğu 4 vakada başarısızlıkla karşılaştık. Geri kalan hastalarda bir nüks ile karşılaşmadık.

Burada hastaların hikâyelerini vs. bir tarafa bırakıp, sadece ameliyat tekniğimizi kısaca tanımlamak istiyorum:

1- Hastanın başı yatar vaziyette ve arkaya doğru pozisyonda, % 0.5 lik Novocainle lokal anestezi  yapılır.

2- Sternumun üst kısmında 3 cm çapında bir daire işaretlenir. (Şekilde görüldüğü gibi) Cilt kesisi buna uygun olarak yapılır.

3- Bu dairenin kenarlarından yukarıya doğru, eğri olarak, birbirinden ayrılan iki cilt kesisi ilave edilir. Cilt adale korunmak şartıyla yukarıya doğru prepare edilir.

4- Adalelerin yanlara çekilmesiyle, larinks üzerinde, orta çizgide insizyon yapılır. Tiroid kartilaj perikondriumu (Septum operasyonundaki sübperikondrial manüplasyondaki gibi) kartilajdan künt prepare edilir, böylece adaleler korunarak larinks serbestlenir.

5- 2. veya 3. Trakeal halka üzerinde, yatay bir kesi ile cilt trakea kenarlarına dikilir.

6- Larinksi besleyen arterler yukarıda ve aşağıda rutin olarak bağlandıktan sonra, larinks serbestlenir. Perikondrium ve adaleler korunur.

7- Burundan özofagusa ulaşan lastik bir kateter konduktan sonra, farinks mukozası, daha sonra perikondrium, adaleler ve cilt sütüre edilir.

8- 2 Gün sadece rektal ve sübkutan beslenir. 7 veya 8. Gün burundaki kateter çıkartılır. Daha sonra tedrici olarak normal beslenmeye geçilir.

Operasyonun 1-1.5 saat sürmesini bir avantaj olarak görüyorum. İyileşme 7 ile 8 günde oluşur. Bir özofagus fistülünün oluşmasından kaçınmak için gerekli herşey yapıldı. Farinks-Özofagus sütürü iyi kapatıldı. Adalelerin korunması sonucu, boyunda önemli bir şekil değişikliği ortaya çıkmadı. Bir kanül taşımak gerekli değildir.

Adres: Dr.Sevil Akay, Selçuk Ap. I 31, Nişantaşı-İstanbul (Türkiye)

(NOT: Almanca’dan çeviriyi yapan değerli meslektaşım Dr. Ümit Evran’a teşekkür ediyorum)

.

KBB EFEMERASI (49) dr. mimidyan ölüm ilanı

Dr. Antuvan Mimidyan, 1881 yılında İstanbul'da doğdu. 1905 yılında İtalya Padova Tıp Fakültesi’nden mezun oldu, Torino’da KBB Uzmanlığını aldı ve ayrıca Göz Hastalıkları Uzmanı da oldu. 1908 yılında İstanbul’a geldi. I. Dünya Savaşı’nda 1914-1918 yıllarında Çanakkale, Romanya, Rusçuk ve Batum’da Askerî  Doktor olarak vazife gördü.  1950-1961 yılları arasında İstanbul’da İtalyan, Bulgar ve  Surp Pırgiç Hastanelerinde vazife yaptı ve bu başarıları nedeniyle  İtalya’da Altın Madalya ile ödüllendirildi, Dr. Mimidyan, 5 Ekim 1961 tarihinde İstanbul’da vefat etti. 

Aşağıda Dr. Mimidyan'ın Cumhuriyet Gazetesinin 6.10.1961 tarihili nüshasının 3. sayfasında çıkan Ölüm İlanını görüyoruz:

.

KBB EFEMERASI (48) emin burad ihtisası

Prof. Dr. Emin Burad, 23 Nisan 1906’ de İstanbul’ da doğdu. İlk öğrenimimi Ortaköy ilkokulunda, orta ve lise öğrenimini ise Kabataş Lisesinde  yaptı. 1924’te Askeri Tıbbiye’ye girdi ve 1930 yılında Tıp Doktoru diplomasını aldı. Gülhane Askeri Hastanesinde bir yıl stajdan sonra Malatya’da 62.ci alay, Elazığ’da 25 ve 17.ci alaylarda birer yıl başhekimlik yaptı. Uzmanlık eğitimimi üç yıl olarak Gülhane Askeri Tıp Fakültesinde yaptı. Daha sonra Diyarbakır Askeri hastanesinde, Kars Askeri hastanesinde ikişer yıl KBB uzmanlığı yaptı. 1939’ da Gülhane Hastanesi  Kulak Burun Boğaz Kliniğinde iki yıl başasistanlık yaptı ve daha sonra Eskişehir Hava Hastanesinde üç yıl bulundu. Bu görevlerden sonra bir yıl Gülhane askeri Hastanesinde  Profesör muavinliği yaptı. 1946 yılında Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi KBB Kliniği Doçentliğini kazandı. 1948 yılında Yarbaylıktan istifa ederek Üniversitedeki görevine devam etti. 1951 yılında Uzmanlık bilgisini genişletmek amacıyla Amerika’ya gitti ve üç yıl burada kaldı. 1955 Temmuz’unda Profesörlük sınavını kazanarak Profesör oldu. 6 Mayıs 1976 tarihinde emekli oldu ve aynı yıl vefat etti.

Aşağıdaki resimde onun 1941 yılında İhtisas aldığı Ankara Gülhane Askeri Hastanesinde, o yıl çeşitli branşlarda İhtisas alan Askeri Hekimler arasında toplu fotoğrafta bir arada görüyorsunuz (ayaktakilerden soldan 5. sırada)

.