KBB EFEMERASI (109) dr. cihat borçbakan'ın karikatürü

Prof. Dr. Cihat Borçbakan, 1912 yılında Afyon’da doğdu. İlkokulu Ankara’da, Ortaokul ve Lise’yi Bursa’da Işıklar Lisesi’nde okudu. İstanbul Askeri Tıp Fakültesinden 1937 yılında mezun olan Dr. Borçbakan, Ankara Gülhane Hastahanesi Cerrahi Kliniğinde Uzman oldu ve sonrasında Amerika’da  Çene, Plastik ve Harp Cerrahisi konularında çalıştı. Yurda döndükten sonra Gülhane Hastanesinde önce Çene Cerrahisi sonra da Plastik ve Estetik Cerrahi Kliniğini kurdu. 1964 yılında Ankara Tıp Fakültesi bünyesi içerisinde Diş Hekimliği Yüksek Okulu’nu kurdu ve ilk Müdürü olarak görev yaptı ve daha sonra bu Kurumun 1973’te Fakülte’ye dönüşmesi ile ilk Dekanı oldu. Ayni dönemlerde Ankara Tıp Fakültesi KBB Hastalıkları Kliniği’nde Öğretim Üyeliği yaptı ve Baş Boyun Cerrahisi’nin kurulup gelişmesini sağladı. 1982 yılında emekli oldu ve 1991 yılında vefat etti. 

Yukarıda onun, Ankara Üniversitesi Diş Hekimliği Yüksek Okulu Müdürü iken  yılda bir kez çıkan "KERPETEN" başlıklı öğrenci mizah dergisi içerisinde yer alan bir karikatürünü ve "Öğreticilere Taşlar" bölümünde yer alan

Hergün bir misafir kolunda

Okulu gezdirir Hocamız

Koruyan yok başka bizi

Odur bizim tek babamız

taşlamasını görüyoruz.

KBB EFEMERASI (108) ziya nuri paşa ve mantoux testi

Prof. Dr. Ziya Nuri Paşa, 1900 yılı başlarından 1933 yılına kadar süren bir dönemde ülkemizin en başta gelen KBB Mütehassısıdır. Mükemmel Almanca ve Fransızca bilmektedir ve çeşitli Uluslararası dergilerde bu dillerde makaleleri vardır. Mantoux testi bilindiği gibi Tüberküloz'un tanısında yardımcı olabilen ve PPD (Purified Protein Derivative) olarak bildiğimiz bir deri testidir. Aşağıda Ziya Nuri Hocamızın antetli kağıdına Lancet Dergisinin  1934 yılındaki bir sayısından, kendi el yazısı ile aldığı İngilizce notu görecek ve okumaya çalışacağız. 

Hocamız 1936 yılında vefat etmiştir. 

Mantoux Test : Dilution of old Tuberculin (Human series T 1586 from Burroughs [and Wellcome & Co.]) were  made with sterile distilled water  of  0.5% phenol, and only those which had been prepared not more than ten days  previously  were  employed. Each patient was first tested with a dilution of 1 in 10.000 on the left forearm. This were read after 48 hours. If negative or doubtful the test was repeated. On the same day with a dilution of 1 in 1000 on the right arm. When this recent test the read 48 hours later, the left arm was also examined  to see if a delayed positive reaction had appeared with the 1 in 10.000 dilution.   A third test was performed the same day with a 1 % dilution [lower down on the right forearm]. The minimum as a positive reaction was a well defined erythematous area  10 mm in diameter  & slightly reacted  above the  surrounding surface

(Gregory Kayne, Lancet  Dec.15.1934. P. 1333.)

.................................................................

NOT: makalenin kaynağı için lütfen bağlantıyı tıklayınız:

  

([George] Gregory Kayne, “A Mantoux test in a general hospital population”
Lancet, vol 2 (224), issue, 5807, Dec. 15. 1934, p.1333-5). 

http://www.sciencedirect.com/sdfe/pdf/download/pii/S0140673600853349/first-page-pdf

(bilgiyi ileten Dr. Şeref Etker'e içten teşekkürlerimle)
.

KBB EFEMERASI (107) naso-pharynx irradiasyonu

2005 yılında, Ümraniye Eğitim ve Araştırma Hastahanesi KBB Hastalıkları Kliniği Profesörlerimizden Çağatay Oysu meslektaşımızın babası Kadıköy'de Sahaflarda dolaşırken, Hocamız Safa Karatay'ın 1958 yılında İstanbul'da basılmış olan Odyolojiye Giriş kitabını görür ve bu kitabı oğlu için satın alır. Bu kitabın 135 ve 137. sayfaları arasında yer alan ve artık günümüzde kullanılmayan "Naso-Pharynx İrradiasyonu" başlıklı bölümü birlikte okuyoruz:

(Efemerayı gönderen Dr. Çağatay Oysu'ya teşekkür ediyorum)

.

KBB EFEMERASI (106) bir hastadan doktoruna

Kulak arkasındaki ekzama benzeri bir yarası için İstanbul'da ismi meçhul bir KBB Hekimine muayene olan, ancak Hekimin verdiği ilaçları kullanmasına rağmen yakınması geçmeyen Çanakkale'den Eşref isimli bir hastanın 1935 yılında müdavim Hekimine son derece nazik bir üslupla yazıp imzaladığı mektubun aslını yukarıda görüyorsunuz.

Açıklaması aşağıdadır:

Pek muhterem Doktor Beyefendi,

Efendim, bundan oniki gün evvel zat-ı alinize Çanakkale İnhisar memurlarından ve merhum Baha’nın akrabalarından müracaat eden Eşref’im. Kulağımın arkasındaki ekzama gibi bir yarayı görerek merbut reçeteyi vermiştiniz. Tavsiyeniz veçhile başımı bu sabunla yıkadım ve akşam sabah bu merhemi dört gün sürdüm. Tekrar yıkadım, tekrar dört gün sürdüm. Tozu da bir çay kaşığı dolusu olarak her akşam yatarken içtim. Bugüne kadar yaptığım bu tedaviden müsbet bir netice çıkmadı. Vaadinize güvenerek İstanbul’daki akrabalarımdan bu pusulayı takdim edecek olan yeğenim vasıtasıyla müracaatı münasip gördüm. Kat’i tedavi edecek bir tertibiniz varsa hamil-i tezkereyi vermenizi rica eder ve geldiğimde tabii müracaat edeceğimi de arz eder sonsuz hürmetlerimi sunarım.

15.11.935

Eşref ve İmza

.

KBB EFEMERASI (105) dr. giovanni bey

Yukarıda Dr. Giovanni Bey'in bir karikatürünü görüyorsunuz.

Başında baş aynası, kemerinde de köstekli bir kulak simgesi ile.

Karikatürün altında, sol tarafta Latin harfleri ve Fransızca:
Le docteur Giovanni bey fameux specialist pour le nez le larynx et surtout pour les orielles

(Doktor Giovanni Bey, meşhur burun, boğaz ve özellikle kulak uzmanı)

Sağ tarafta ise Osmanlıca harflerle:

Kulak, Burun, Boğaz hekim-i nev.. Civani..

Doktor Giovanni Bey'in kim olduğunu çok araştırdık. Ancak hiçbir kaynakta Dr. Giovanni Bey hakkında bir bilgi yoktu. Hatta, eski Hekimlerin isim listelerinin yer aldığı Annulaire Oriental'lerin 1912-1924 yılları arasındaki listede de Dr. Giovanni adına bir kayıt da yoktu.

Tıp Tarihi ile uğraşan meslektaşım Dr. Şeref Etker'e danıştım.
Dr. Etker sorunu biraz zor da olsa çözdü:
Bu kişinin Dr. Civani Ananyan, yani ilk KBB Hekimimiz olan Civani Bey olduğunu, Osmanlıca yazıdaki "hekim-i nev civani" sözünden yola çıkarak buldu. "Civan" genç anlamında. Karikatürist burada bir kelime oyunu yaparak "hekim-i nev" yani "taze hekim" sözcüğünü kullanmış. Dr. Etker, bu konuda ayrıca şu bilgileri de verdi: Dr. Civani Ananyan'ın ailesi İtalya ile bağları olan Katolik (Mıhitarist) Ermenilerden. Gerçek adı da İtalyanca Giovanni (Ermenice olsaydı Hovhannes olurdu). Babası, dedesi ve hatta dedesinin babası Doktor; İtalya'da okumuşlar. Öyle anlaşılıyor ki Giovanni adı sonradan Civani (Civanaki) ye dönüşmüş...       

.

KBB EFEMERASI (104) Türk oto-larengoloji cemiyeti ilk toplantısı

Türk Oto-Larengoloji Cemiyeti, 8 Mayıs 1930 tarihinde İstanbul'da 

Ziya Nuri Paşa, Dr. Haydar İbrahim, Dr. İhya Salih, Dr. Sani Yaver

ve Dr. Ahmet Ata'nın katılımları ile Haydar İbrahim Bey'in Beyoğlu'nda 

Galatasaray, Tütün Çıkmazı'ndaki Muayenehanesinde kurulur.

O yıl içerisinde toplantı yapamayan Cemiyet, ilk umumî içtimasını

8 ay sonra yeni yılın ilk günlerinde, 4 Ocak 1931 Pazar günü saat 17.00'de

Türk Encümeni Salonunda yapar. Bu toplantının haberi TIP DÜNYASI Dergisi'nin 

 15 Ocak 1931 tarih ve Cilt III, Numara 9 sayısında yayınlanır.

Aşağıda Dergide yer alan haberde, akdedilen ilk toplantıda 

neler konuşulduğunu öğreneceğiz:

.

KBB EFEMERASI (103) ziya nuri paşa reçetesi ve kullanım tarifi

Osmanlı döneminde Berlin'de aldığı KBB eğitiminden sonra 1900 yılı başlarında Gülhane'ye gelerek orada modern KBB eğitimini başlatan Ziya Nuri Hocamız, 1932 yılında burun kanaması olan bir hastasına Vaselin pomad ve Ferropyrine solüsyonu'ndan oluşan reçetesini yazar. Reçetenin arkasında kurşun kalemle ve muhtemelen ilaçların verildiği Eczacının kullanım notu vardır. Aşağıda Ziya Nuri Hocamızın reçetesi, arkasındaki Eczacının kullanım notu ve bunun açıklamasını okuyacaksınız.

1.ci ilaç yağdan pamukla burnunun deliğine konulacak, eridikten sonra anı çıkarıp diğerine yine pamukla yağ konulacak.

2.ci ilaç gargari sudan her ne vakit burun kanarsa pamuğu bas dursun. Baturup burnunun deliğine dökecek, iş bu suyu ihtiyatan hazır bulunduracak.

.